به نقل از «خبرآنلاین»

درباره اجرای که از خاطرات تئاتر باقی مانده و از بین نمی‌رود

تاریخ انتشار: ۶ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۹۳۷۲۵

ناصر حسینی‌مهر نویسنده، پژوهشگر، مدرس و کارگردان با سابقه تئاتر ایران درباره جدیدترین فعالیت خود در زمینه تئاتر گفت: کتاب «دراماتورژی و تمرین‌نگاری اتاق شماره ۶» توسط نشر ماهریز و در ۴۵۰ صفحه منتشر و راهی بازار کتاب شد.

وی که سال ۱۳۸۶ نمایش «اتاق شماره ۶» اثر چخوف را در تالار مولوی روی صحنه برده بود، درباره موضوع تمرین‌نگاری و اهمیت آن توضیح داد: تمرین‌نگاری «اتاق شماره ۶» در واقع ثبت تجربه‌های غیر قابل تکرار یک گروه است، بخصوص ثبت لحظات بسیار ناب و شاید دشوار اما لذتبخش در هنر بازیگری و کارگردانی.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

لحظاتی که معمولاً به شکل بداهه، درجا و آنی، تنها یک بار در لحظه به وجود می‌آیند و بعد از بین می‌روند و حتی در اجرا هم نمی‌توان از آن‌ها سراغی گرفت؛ لحظاتی که بازیگران تمام خلاقیت خود را در آن به تجسم درمی‌آورند و متأسفانه مخاطب و تماشاگران شانس دیدن‌شان را در تمرین‌ها ندارند.

حسینی‌مهر تأکید کرد: معتقدم با تمرین‌نگاری می‌توان این لحظات را برای همیشه ثبت کرد تا در یادها بمانند و در آینده مورد استفاده و تحقیق نسل‌های بعدی قرار گیرند.

این نویسنده و پژوهشگر تئاتر ایران یادآور شد: کار من در این کتاب به رغم همه ممیزی‌ها و حذف بسیاری از بخش‌ها در چاپ کتاب، چیزی نبوده جز ثبت خواست ترقی‌خواهانه و اجتماعی یک گروه تئاتری که در دوران پر تب و تاب سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ و فضای بسته اجتماعی آن دوران، یک روند لذتبخش خلاقیت هنری را تا رسیدن به مرحله اجرا و هم‌نفسی با مخاطب تجربه می‌کرد. سنگ‌اندازی‌هایی که برای گروه ما از طرف سیستم مدیریت تئاتری وقت وجود داشت نیز در کتاب آمده است.

ناصر حسینی‌مهر

وی ادامه داد: در اجرای نمایش «اتاق شماره ۶» نمونه بارز این سنگ‌اندازی‌ها این بود که در وسط اجراها، اجرای نمایش توقیف شد که درباره این روند در کتاب توضیح داده‌ایم و اینکه این اتفاق چگونه فریاد بسیاری از استادهای تئاتر ایران از جمله عباس جوانمرد را درآورد.

حسینی‌مهر با اشاره به اینکه گروه نمایش «اتاق شماره ۶» کیفیت و ویژگی خاصی داشت، گفت: گروه این نمایش از چند نسل تئاتر ایران نظیر آقایان خسرو حکیم‌رابط و جعفر والی تا جوان بیست و چندساله‌ای که در اثر حضور داشت، تشکیل شده بود.

کارگردان نمایش «اتاق شماره ۶» درباره ویژگی‌های اجرای این اثر نمایشی، تصریح کرد: در گروه سعی کردیم به سمت جاه‌طلبی‌های حرفه‌ای و همچنین کلیشه‌های تئاتری نرویم و به همین خاطر معتقدم اجرای «اتاق شماره ۶» در خاطرات تئاتر باقی مانده و از بین نمی‌رود. در این نمایش تلاش کردیم از رنج مردم بگوییم و تئاتر سرگرم کننده و مناسبتی و همچنین تئاتر تجاری که همه گروه در خدمت گیشه و سوپراستارها هستند، نباشیم و از آن دوری کنیم. متأسفانه بار دیگر شاهدیم که جریان تئاتر گیشه و سوپراستارها بار دیگر در تئاتر ما جان می‌گیرد. ما گروهی بودیم که بدون هیچ پشتوانه دولتی و با دست خالی نمایش «اتاق شماره ۶» را اجرا کردیم.

وی در ادامه درباره اینکه از چه زمانی پیگیر تمرین‌نگاری در تئاتر بوده است، یادآور شد: از زمانی که نمایش «سه خواهر» را با خانم اسکویی اجرا کردیم تا به امروز، تمرین‌نگاری را انجام داده‌ام. به دانشجویان و بازیگرانی که در گروه من حضور پیدا می‌کنند توصیه می‌کنم که تمرین‌نگاری را انجام دهند زیرا تبدیل به تاریخ تئاتر می‌شود. ای کاش بازیگران کارگردان‌های مختلف تمرین‌نگاری را انجام می‌دادند تا ما امروز شیوه کار هر کدام از کارگردان‌ها با بازیگران را می‌دانستیم.

حسینی‌مهر با بیان اینکه در اجرای آثار خود علاوه بر منشی صحنه، طراح صحنه و لباس، همیشه یک نفر وظیفه تمرین‌نگاری را بر عهده دارد، افزود: هر ۶ نمایشی که اجرا کرده‌ام تمرین‌نگاری شده است. خودم هم تمرین‌نگاری را در آثارم انجام داده‌ام.

این مدرس تئاتر تأکید کرد: وقتی تمرین‌نگاری به صورت کتاب در می‌آید، آموزش کارگردان و بازیگر از شکل خشک دانشگاهی خارج شده و به شکل تجربی می‌توان آن را به نسل‌های آینده منتقل کرد. در فراخوان‌هایی که برای بازیگری آثارم منتشر می‌کردم نیز این آموزش‌ها را به صورت تجربی به بازیگران شرکت‌کننده در فراخوان منتقل می‌کردم ولی در ۶ سال اخیر که درهای تئاتر به رویم بسته شده، این انتقال را از طریق کتاب انجام می‌دهم. تمرین‌نگاری از زمان نگارش متن، تمرین و اجرا را ثبت می‌کند و ماحصل یک اجرا را به صورت کتبی به دیگران منتقل می‌کنیم.

وی درباره بخش دراماتورژی کتاب «دراماتورژی و تمرین‌نگاری اتاق شماره ۶» متذکر شد: تلقی نادرستی از واژه دراماتورژی در یک دهه گذشته در افراد تئاتری بخصوص استادان به وجود آمده است که گویا دراماتورژ کسی نیست جز خود نمایشنامه‌نویس. لفظ دراماتورژ از قرن هجدهم در تئاتر راه خود را پیدا کرد و به عنوان یک تئاتر شناس یا درام شناس معنا می‌شود.

حسینی‌مهر توضیح داد: دراماتورژ حلقه‌ای بین نمایشنامه‌نویس و گروه اجرایی از کارگردان تا بازیگران و طراحان یک اثر بوده و هست. ضرورت دراماتورژی در تئاتر جهان زمانی بود که ساختار آثار کلاسیک باید دقیق، روشن و آنالیز می‌شدند. من در «اتاق شماره ۶» و بعضی از دیگر آثارم دراماتورژی را خودم بر عهده داشتم.

این کارگردان باسابقه تئاتر ایران در پایان سخنان خود تصریح کرد: دراماتورژی اهمیتی در حد کارگردانی دارد و بسیار ضروری است. در تئاتر ایران هم به اهمیت دراماتورژی پی برده‌اند اما متأسفانه دراماتورژی جایگاه مناسب و شایسته خود را به دست نیاورده است.

۵۵۵۵

کد خبر 1678225

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: تئاتر پژوهش کارگردانان تئاتر اتاق شماره ۶ تئاتر ایران حسینی مهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۹۳۷۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همکاری سازمان عقیدتی سیاسی ارتش و اداره کل هنرهای نمایشی برای تولید آثار نمایشی

حجت‌الاسلام سعید نصیراسلامی؛ معاون فرهنگی و تبلیغات سازمان عقیدتی- سیاسی ارتش با کاظم نظری؛ مدیر کل هنرهای نمایشی درخصوص اجرای آثار چهاردهمین جشنواره تئاتر ارتش، اجرای عمومی آثار تولیدی، تولید آثار هنری مشترک و حمایت از نمایشنامه‌های برگزیده گفت‌وگو و تفاهم کردند.

به گزارش ایسنا در جلسه‌ای که با حضور حجت‌الاسلام سعید نصیراسلامی؛ معاون فرهنگی و تبلیغات سازمان عقیدتی- سیاسی ارتش، کاظم نظری؛ مدیر کل هنرهای نمایشی و سیامک موحدی؛ مدیر امور هنری سازمان عقیدتی- سیاسی ارتش و شهرام نوشیر؛ مدیر کانون تئاتر دینی برگزار شد، مقرر شد آثار برگزیده سیزدهمین جشنواره تئاتر ارتش، که اسفندماه ۱۴۰۲ برگزار شد، در جشنواره تئاتر فتح خرمشهر و جشنواره تئاتر مقاومت اجرا داشته باشند. همچنین در این جلسه قرار شد فرصتی فراهم شود تا نمایش‌های خیابانی با موضوع شهدا و مضامین مرتبط، بتوانند در پادگان‌ها و فضاهای سازمانی ارتش، روی صحنه بروند.
در سومین مورد از این تفاهم، قرار شد گروه‌های اجرای تعزیه ارتش در فضاهای نمایشی و میادین و فضاهای روباز مختص این نوع نمایش، در ایام سوگواری اجرا داشته باشند.
همکاری دو طرف برای تولید یک اثر فاخر مشترک، نیز جزو مواردی بود که در این جلسه درباره آن گفت‌وگو شد و توافقاتی نیز به عمل آمد که به زودی نام نمایش و سالن اجرای آن اعلام خواهدشد.
همچنین در این جلسه درباره حمایت از نمایشنامه‌های برگزیده جشنواره «نسیم رحمت» با موضوع و نگاه مورد توافق دو طرف، گفت‌وگو شد. جشنواره «نسیم رحمت» از جمله جشنواره‌های برگزارشده توسط ارتش است که امسال هنرمندان شاخص در عرصه نمایشنامه‌نویسی در آن شرکت خواهند کرد.
 همچنین سال جاری، برای تقویت متون نمایشی و جشنواره تئاتر میثاق ۱۴، به نمایشنامه‌نویسان جوان و مطرح کشور نگارش ۲۸ نمایشنامه سفارش داده شده است.
درپایان این جلسه، گفت‌وگوهای اولیه درخصوص احیای سالن‌های ارتش برای اجرای تئاتر و برگزاری کارگاه‌های آموزشی مشترک نیز صورت گرفت و ادامه آن برای بررسی سیستم، مشکلات و تحلیل بیشتر موضوع به جلسات آتی موکول شد.

انتهای پیام